Bodemanalyse vanuit het perspectief van verhoudingen
Verhoudingen zijn een wezenlijk onderdeel in de gezondheid van de bodem. Net zoals verhoudingen in voedsel voor de mens van belang zijn (denk aan de schijf van 5) of verhoudingen in het rantsoen van koeien (kali hoog magnesium laag = kopziekte), zo is dat ook in de bodem. De bodem is het grootste levende organisme van de blauwe planeet. Niet vreemd dus dat voor de bodem dezelfde voorwaarden gelden als voor alle andere levende wezens. Trekken we dat door, dan is het heel begrijpelijk dat weerbaarheid van een gewas begint bij de juiste verhoudingen in de bodem. Deze mineralenverhoudingen zijn als het ware ‘het huis van de bodembiologie’.
Iemand die daar 100 jaar geleden al mee bezig was en heel veel onderzoek naar heeft gedaan was Dr William Albrecht. Albrecht (foto rechts) was een microbioloog en deed veel onderzoek naar de relatie tussen bodemgezondheid en diergezondheid. Hij bewees dat elke grond op deze aarde een optimale verhouding van mineralen nodig heeft voor een gezonde plantengroei. Dr. Albrecht maakte een unieke analyse methodiek om deze verhoudingen inzichtelijk te maken.
Hij deed veel onderzoek aan de University of Missouri waar vandaag de dag het bijna oudeste proefveld van de wereld gevestigd is. Proefvelden die al meer dan 100 jaar in gebruik zijn! In oktober 2021 verscheen een mooi artikel en filmje over deze bijzondere locatie. Klik hier om het te lezen en bekijken (engels).
Neal Kinsey, een van zijn laatste leerlingen, heeft zijn werk de laatste 50 jaar wereldwijd voortgezet. Ook heeft hij aan de kennis van Albrecht veel praktische ervaringen toegevoegd. Steeds meer mensen komen erachter hoe bijzonder de Kinsey-Albrecht Bodemanalyse eigenlijk is. Een bodemanalyse die in steeds meer landen wordt toegepast. Zo ook in Nederland en andere West-Europese landen. Daar wordt de Kinsey-Albrecht analyse aangeboden door Soil Services International. De analyse geeft vele nieuwe inzichten en resultaten, die bijdragen aan het oplossen van veel hedendaagse (bodemgebonden) problemen in de landbouw.
Wat willen we? Weerbaarheid
Dit vat heel goed samen welke problemen we de laatste jaren ondervinden in onze gronden. De weerbaarheid van onze gronden is verdwenen doordat de structuur verslechtert en de bodembiologie zich niet optimaal kan ontwikkelen. Met de juiste verhoudingen in de bodem zorgen we voor een sterke bodemweerbaarheid. Een bodem met de juiste verhoudingen heeft een stabiel bodemleven en geeft gezonde gewassen. Kloppen de verhoudingen, dan zijn gewassen ook veel minder gevoelig voor biotische en a-biotische stress, veroorzaakt door allerlei omstandigheden die wij soms wel en soms niet zelf in de hand hebben. Ook als we praten over het vochtregulerende vermogen van een bodem gaat het weer over verhoudingen. Dit keer over de verhoudingen van de poriën in de bodem. Deze verhouding wordt sterk bepaald door de verhoudingen van bepaalde mineralen in de bodem.
Vanuit de Kinsey-Albrecht bodemanalyses kijken we allereerst naar de Calcium/Magnesium-verhouding. Is deze niet op orde, dan is dat het eerste wat moet worden hersteld. Herstel van deze verhoudingen zorgt vrijwel direct voor een betere poriën-verhouding in de bodem. Hierdoor ontstaat er ruimte voor zuurstoftoevoer naar de plantenwortels en naar het bodemleven. Het gevolg hiervan is dat de weerbaarheid van de bodem toeneemt. Dit draagt bij aan gezonde, weerbare gewassen en een lage ziektedruk.
Foto - De afbeelding toont het effect op Rhizoctonia van het Soil Services programma (afb. 1) naast het traditionele systeem (afb.2)
In zowel open teelten in de land- en tuinbouw als in kassen met potgronden en substraten is er inmiddels volop ervaring opgedaan met het werken op basis van verhoudingen. Wij vertellen u daar graag meer over. Vraag ons dus gerust naar de mogelijkheden.
Het gevolg van de juiste verhoudingen
De adviezen volgend op de Kinsey-Albrecht bodemanalyse laten al jaren, ook in onafhankelijke onderzoeken, zien dat de bodemweerbaarheid verbetert als de adviezen worden opgevolgd. Het gevolg is: gewassen met minder groeiproblemen, die veel minder vatbaar zijn voor ziekten en plagen. Plantpathogene organismen ontdekken ineens dat er in de bodem en rondom de plantenwortel een afweer ontstaat die bestaat uit micro-organismen, die de plant beschermen tegen aanvallen van ziekteverwekkers.
Dankzij het herstel van de verhoudingen in de bodem neemt ook het water bergend en water leverend vermogen van de bodem toe. De waterhuishouding van de bodem wordt dus beter en gewassen reageren hier dankbaar op. Het gevolg van de juiste verhoudingen is ook dat de kostprijs van de teelt afneemt, de opbrengsten minimaal gelijk blijven en de kwaliteit van de gewassen verbetert.
Wanneer de calcium/magnesium-verhouding en daardoor de water/lucht-verhouding in de bodem verbetert, heeft dit ook positieve gevolgen op de schimmel/bacterie-verhouding in de bodem. Dit betekent dat de bodem echt gaat functioneren als het complexe, levende organisme dat het eigenlijk is. Om die reden is het noodzakelijk om te kiezen voor meststoffen en gewasbeschermingsproducten, die geen afbreuk doen aan de omstandigheden in de bodem.
Effect op bodembiologie
Herstel van de verhoudingen in de bodem (structuur) heeft een betere bodembiologie tot gevolg wat ziekteverwekkers afremt. Zo zorgt een optimale verhouding tussen lucht en water in de bodem voor het herstel van de gewenste bodembiologie. Zo zal ook de schimmel/bacterie-verhouding verder optimaliseren.
Deze verhouding schimmels/bacteriën beïnvloedt naast de weerbaarheid van bodem en gewas ook de beschikbaarheid van nutriënten en de opbouw van de humus in de bodem. We spreken hier bewust niet van organische stof, omdat dit het containerbegrip is voor alle koolstof in de bodem. Humus is het actieve deel ván de organische stof en daarmee één van de belangrijkste pilaren voor bodemvruchtbaarheid. Dit blijkt ook uit de belangrijke en bekende term: klei/humus-complex.
